Жывыя ды мёртвыя мовы

Разам зь ёй назаўсёды зьнікаюць непаўторныя веды пра сьвет.

Антраполягі ды лінгвісты б’юць трывогу, але гэты працэс не спыняецца, піша штодзёнка „Gazeta wyborcza”.

Смерць мовы – гэта доўгатэрміновы й ціхі працэс. Аднак усё часьцей сьвет пачынае яго заўважаць. Брытанскія СМІ паведамілі, што ў Нэпале зьнікае чарговая мова – кусунда. На ёй размаўляе адна асоба ў сьвеце. Лінгвісты працуюць над тым, каб запісаць ды разшыфраваць гэтую мову, бо гэта адна з найбольш таямнічых моваў сьвету. Непадобная да аніводнай з існуючых моўных сем’яў. Дзякуючы гэтаму мова кусунда можа яшчэ выжыць. Такога шчасьця не мела мова племяні Бо з горных раёнаў Індыі. У лютым 2010-га года памёр апошні носьбіт гэтае мовы. Канчаецца таксама жыцьцё мовы аяпанэко – адной з 68 моваў карэнных жыхароў Мэксыкі.

Навукоўцы прыйшлі да высновы, што сёньня найчасьцейшыя прычыны сьмерці мовы – культурная асыміляцыя ды працоўная эміграцыя. Такія лінгвістычныя трагедыі разыгрываюцца ва ўсім сьвеце. Паводле дадзеных ЮНЭСКО, за апошнія 70 год зьнікла больш за 200 моваў.

Зь іншага боку, некаторыя мовы адрадзіліся. Так здарылася з галійскай ды карнійскай рэгіянальнымі мовамі ў Ангельшчыне.

юл